Het COA: ondermijnen van Nederlandse burgers en cultuur.

Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) is verantwoordelijk voor de opvang van asielzoekers in Nederland. Wat ooit begon als een bescheiden uitvoeringsinstantie met een duidelijk omschreven doel, het tijdelijk opvangen van mensen die vluchten voor oorlog en vervolging, is in de loop der jaren veranderd in een machtige organisatie met een eigen dynamiek en belangen.

In plaats van een neutraal uitvoeringsorgaan dat zich strikt houdt aan internationale en nationale regelgeving, is het COA uitgegroeid tot een systeem dat zowel de geest van het 1951 Vluchtelingenverdrag als de afspraken binnen de Dublin Regulation structureel ondermijnt. Tegelijkertijd zet het Nederlandse gemeenten en burgers onder druk door de enorme kosten, de beslaglegging op woningen, en de sociale spanningen die ontstaan door de grootschalige, langdurige opvang van veelal niet-integrerende migranten (The misuse of asylum protection in Europe, Migration Watch).

Het COA functioneert feitelijk niet meer als een tijdelijke hulporganisatie, maar als een permanente migratiemachine, met alle schadelijke gevolgen van dien voor burgers, rechtsorde, cultuur en publieke voorzieningen.

Van tijdelijke opvang naar permanente infrastructuur

Het oorspronkelijke doel van het COA

Bij de oprichting van het COA in 1994 was het uitgangspunt dat Nederland als welvarend land zijn verantwoordelijkheid zou nemen voor het bieden van tijdelijke bescherming aan mensen in acute nood. De missie was helder:

• Tijdelijke opvang van mensen die in levensgevaar verkeren vanwege oorlog of vervolging.
• Voorzien in basale levensbehoeften zoals onderdak, voedsel, veiligheid en medische zorg.
• Voorlichting en begeleiding bij terugkeer wanneer het asielverzoek wordt afgewezen.
• Bevordering van integratie wanneer de asielstatus wordt toegekend.

Deze visie sloot aan bij het Geneva Refugee Convention 1951, waarin is vastgelegd dat vluchtelingen bescherming verdienen, maar dat de opvangtijd beperkt moet blijven tot de duur van het gevaar en dat asiel niet bedoeld is als alternatief voor economische migratie of als route naar permanent verblijf.

De vervaging van de grens tussen vluchteling en migrant

In de praktijk heeft het COA die grens volledig laten vervagen. De meerderheid van de asielzoekers komt inmiddels uit veilige landen waar geen oorlog heerst, landen zoals Marokko, Algerije, Turkije, Georgië en Nigeria (Asielstatistieken Nederland 2024, CBS). Deze migranten reizen via meerdere veilige landen om uiteindelijk in Nederland een aanvraag in te dienen, niet omdat zij direct gevaar lopen, maar omdat Nederland bekendstaat als een van de meest genereuze landen op het gebied van opvang, juridische bescherming en sociale voorzieningen.

Volgens de Dublin Regulation zijn zij verplicht hun asielaanvraag in het eerste veilige EU-land in te dienen. Nederland negeert die regel systematisch. Veel migranten komen via Italië of Griekenland, en zouden daar hun procedure moeten doorlopen (The Dublin Regulation explained, European Commission). Toch worden zij door Nederland opgevangen, wat leidt tot ‘asielshoppen’ en scheve verhoudingen tussen EU-lidstaten.

Langdurige opvang als standaardpraktijk

Wat begon als tijdelijke noodopvang is veranderd in een systeem waarin asielzoekers vaak jarenlang verblijven. Zelfs afgewezen asielzoekers blijven gemiddeld meer dan 18 maanden in opvang, en in sommige gevallen zelfs jaren. Door juridische procedures, gebrek aan identiteitsdocumenten, het weigeren van landen van herkomst om mee te werken aan terugkeer, of simpelweg bestuurlijke onwil, blijft de uitstroom beperkt (Das Scheitern der Abschiebungspolitik in der EU, Migration Policy Institute).

Hierdoor verandert tijdelijke opvang de facto in permanente huisvesting, zonder dat er formeel een verblijfsvergunning is toegekend.

De opkomst van de asielindustrie

Rond het COA is een netwerk ontstaan van bedrijven, maatschappelijke organisaties, advocatenkantoren, consultants en ngo’s die financieel baat hebben bij de instandhouding van grootschalige opvang. Elke nieuwe aanvraag betekent geld voor tolken, juridische bijstand, psychologen, voedselcontracten, beveiligingsdiensten en gemeentelijke subsidies (The asylum industry: who profits?, Elsevier Weekblad).

In plaats van een systeem dat gericht is op afbouw en uitstroom, is er een financieel belang ontstaan bij instroom en verlenging. Daardoor wordt het COA onderdeel van een zelfversterkend systeem, waarin migratie niet alleen wordt getolereerd, maar actief wordt gefaciliteerd.

Gevolgen voor Nederlandse burgers

Verdringing op de woningmarkt

Een van de meest zichtbare gevolgen van het huidige COA-beleid is de enorme druk op de woningmarkt. Gemeenten worden verplicht om opvang te realiseren, vaak in hotels, sporthallen, kantoorpanden of nieuwbouw die eigenlijk bestemd is voor Nederlandse woningzoekenden. In sommige steden is meer dan 20 procent van de beschikbare sociale huurwoningen toegekend aan statushouders, met als gevolg dat Nederlandse burgers soms jaren op een woning moeten wachten (Housing market report Netherlands 2024, CBS).

Voor jongeren, alleenstaanden en starters zijn de gevolgen nijpend. Zij worden gedwongen langer thuis te wonen, in onzekere huurconstructies te verblijven of buiten hun gemeente te zoeken naar woonruimte.

Overbelasting van zorg en onderwijs

Ook de zorgsector en het onderwijs voelen de druk. Huisartsenpraktijken melden capaciteitsproblemen, wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg groeien, en scholen worstelen met klassen waar tot 40 procent van de leerlingen de Nederlandse taal niet machtig is. Leerkrachten raken overbelast, het onderwijsniveau daalt en Nederlandse kinderen komen in de verdrukking (Onderwijs en migratie: cijfers en trends, Onderwijsraad).

Veiligheidsproblemen en sociale spanningen

Rondom opvanglocaties ontstaan regelmatig spanningen. Er zijn meldingen van intimidatie, overlast, geweldsincidenten, winkeldiefstal en seksuele grensoverschrijding, vooral door alleenstaande mannen in azc’s (Crime and migration: Dutch case study, Netherlands Institute for Social Research).

Gemeenten proberen vaak klachten te sussen of weg te moffelen, uit angst voor reputatieschade of politieke polarisatie. De burger die zich uitspreekt wordt in media en politiek regelmatig gestigmatiseerd als ‘xenofoob’, terwijl zijn zorgen legitiem zijn.

Financiële lasten voor belastingbetalers

De jaarlijkse kosten voor het COA bedroegen in 2023 meer dan 2,4 miljard euro. Daarbovenop komen de uitgaven voor juridische procedures, jeugdzorg, onderwijs, woningtoewijzing, integratiecursussen, sociale uitkeringen en toeslagen (Public expenditure on migration 2023, Netherlands Ministry of Finance).

Tegelijkertijd wordt bezuinigd op ouderenzorg, politiecapaciteit, infrastructuur en defensie. De prioriteiten liggen scheef, en steeds meer burgers ervaren dat ze tweederangs worden behandeld in hun eigen land.

Culturele erosie en het ontstaan van parallelle samenlevingen

Cultuur versus demografie

De samenstelling van de bevolking verandert ingrijpend door de instroom van migranten met een totaal andere culturele, religieuze en sociale achtergrond. In sommige steden is al sprake van omkeringen: autochtone Nederlanders vormen er een minderheid. Dit leidt tot spanningen, verlies van culturele identiteit en een gevoel van ontheemding onder de oorspronkelijke bevolking (Le Grand Remplacement en Europe : mythe ou réalité ?, Le Monde Diplomatique).

Ontstaan van gesloten gemeenschappen

Migranten vestigen zich vaak in eigen netwerken en wijken, waardoor integratie uitblijft. Er ontstaan parallelle structuren, met eigen winkels, religieuze instellingen, media en normen. Dit ondermijnt de nationale cohesie en creëert een samenleving waarin bevolkingsgroepen langs elkaar heen leven (Parallel societies in Europe: a growing threat, European Policy Center).

Zelfcensuur en beperking van debat

Het uiten van kritiek op het COA of het asielbeleid wordt steeds moeilijker. Politici, ambtenaren en journalisten die migratieproblemen benoemen, lopen het risico hun baan of reputatie te verliezen. Media vermijden controversiële onderwerpen uit angst voor reputatieschade of activistische tegenreacties (Freedom of speech and migration debate in the Netherlands, Dutch Human Rights Institute).

Hierdoor is er sprake van een eenzijdig debat en een democratisch tekort.

Politieke en institutionele blindheid

Bestuurlijke eigenmachtigheid

Het COA valt onder het ministerie van Justitie en Veiligheid, maar functioneert in de praktijk grotendeels zelfstandig. Gemeenten worden geconfronteerd met opvangverplichtingen zonder inspraak. Burgemeesters die zich verzetten worden onder druk gezet, en provinciale overheden worden gepasseerd.

Nederlandse burgers hebben geen democratische invloed op het aantal asielzoekers, de locaties van opvangcentra of de duur van het verblijf.

Kloof tussen bestuur en bevolking

De politieke en bestuurlijke elite leeft steeds meer in een andere werkelijkheid dan de gemiddelde Nederlander. Zij wonen niet in wijken met opvanglocaties, staan niet op wachtlijsten, en worden niet geconfronteerd met overvolle klaslokalen of wachtruimtes.

De gevolgen van het COA-beleid worden afgewenteld op de lagere en middenklasse. Tegelijkertijd blijft kritiek zonder gevolgen: het systeem wordt in stand gehouden, ondanks aanhoudend maatschappelijk protest.

Oplossingen voor een rechtvaardig en houdbaar migratiebeleid

Herstel van het asielrecht

Het vluchtelingenrecht moet worden teruggebracht tot de oorspronkelijke bedoeling: tijdelijke bescherming voor mensen in levensgevaar. Economische migratie hoort thuis in aparte, gecontroleerde migratieprogramma’s.

Strikte handhaving van het eerste veilige land-principe

Nederland moet stoppen met het accepteren van asielzoekers die via andere EU-landen reizen. Dit vereist politieke wil, Europese samenwerking en juridische duidelijkheid.

Snelle en gedwongen terugkeer

Uitgeprocedeerde asielzoekers moeten actief worden teruggestuurd, desnoods met financiële of diplomatieke druk richting landen van herkomst.

Afbouw van COA en commerciële belangen

De opvang moet beperkt en kleinschalig worden, zonder commerciële winstmarges. Openbare transparantie over contracten, kosten en resultaten is noodzakelijk.

Herwaardering van nationale soevereiniteit

Nederland moet het recht hernemen om eigen migratiegrenzen te stellen, in het belang van de eigen burgers en de maatschappelijke samenhang. Internationale verdragen moeten opnieuw worden geëvalueerd op hun effectiviteit en relevantie.

Conclusie

Het COA is geen neutrale uitvoeringsinstantie meer. Het is een centraal onderdeel van een migratiesysteem dat:

• Internationale verdragen negeert
• Nederlandse burgers ondermijnt
• De cultuur fragmenteert
• De rechtsorde aantast
• De democratie uitholt

Zonder radicale herziening van het systeem dreigt Nederland zijn sociale stabiliteit, culturele identiteit en bestuurlijke geloofwaardigheid te verliezen. Tijdelijk werd permanent. Bescherming werd recht. En de burger werd buitenspel gezet.